کوهنوردی
کوهنوردی تنها یک ورزش نیست! کوهنوردی برای بسیاری تنها یک ورزش نیست بلکه یک نماد، یک تفریح و یا یک علاقه قدیمی است. اما هرچه که باشد فعالیتی در فضای باز و در دل طبیعت وحشی و بی رحم است که در هر موقع از سال یک ساز میزند و یک رفتار متفاوت دارد. در بهار سرد است و گرم و بارانی، در تابستان گرم است و خشک، در پاییز سرد است و بارانی و در زمستان سرد است و برفی و هرکدام از این شرایط نیاز به تجهیزات و لباسهای مناسب خود را دارد. پس با ما همراه باشید تا در ادامه به شما بگوییم که در شرایط آب و هوایی مختلف کوهنوردان چه میپوشند؟
پیش از آنکه شروع کنیم باید در نظر داشته باشید که کوهنوردی ورزشی است که نیاز به تحرک و جست و خیز زیاد دارد. گاها لازم است تا از ارتفاعی بپرید و یا گامهای بلند بردارید و مواردی به این شکل پس باید حتما در نظر داشته باشید که لباس شما باید توانایی این کار را به شما بدهد. پارچه استفاده شده در لباسی که کوهنوردان میپوشند باید دارای خاصیت کشسانی مناسب برای این افراد باشد تا اجازه انجام حرکات ذکر شده را به کوهنورد بدهد. دوم اینکه در ارتفاعات چه بخواهید چه نه و در هر شرایطی حتما باد وجود دارد و شما نیز به واسطه پیمایش کوه قطعا خسته شده و عرق میکنید پس باید حتما پارچه لباس از جنسی باشد که شمارا از گزند باد حفظ کند و همینطور بتواند تا حد ممکن رطوبت را به خودش بگیرد تا دچار سرما خوردگی نشوید.
جنس لباس کوهنوردی
کوهنوردی چیزی نیست که از دیروز به ما رسیده باشد بلکه از روزگاران دیرین در جهان یک سبک از پیمایش بوده البته برای کاربردهای مختلف که امروزه به عنوان ورزش هم به آن نگاه میشود. در حال حاضر برای لباسهای مختلف جنسهای مختلفی مانند الیاف مصنوعی، نایلون و …. وجود دارد اما اگر به گذشته سفر کنیم در این زمان به نظر شما کوهنوردان چه میپوشند؟ بیشتر لباسهایی که از قدیم استفاده میشده از جنس الیاف طبیعی مانند پشم، پنبه و پر بوده که امروز هم مورد استفاده قرار میگیرد. این الیاف به طور معجزه آسایی میتوانند از شما در برابر سرما و گرما محافظت کنند اما بزرگترین ایراد آنها جذب بالای رطوبت است. بنابراین امروزه یا به طور کامل از اجناس و الیاف مصنوعی مانند پولیستر و پولی پروپیلن یا نایلون که تمایل زیادی به جذب آب ندارند استفاده میشود و یا اینکه ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی مورد استفاده قرار میگیرد. پس در هنگام خرید لباس کوهنوردی حتما به جنس آن دقت لازمه را داشته باشید.
ساختار لباس کوهنوردی
همانطور که در بالا گفته شد انتخاب نهایی لباس کوهنوردی بستگی به این دارد که کوهنورد در چه شرایط آب و هوایی باشد اما اگر به صورت کلی بخواهیم بگوییم که کوهنوردان چه میپوشند باید گفت که یک لباس متشکل از چند لایه برای کوهنوردی مناسب است. این لایهها میتوانند مناسب هر شرایط آب و هوایی انتخاب شوند. به عنوان مثال اگر در فصول پر بارش هستید و یا احتمال بارش در مسیر شما وجود دارد بهتر است که لایه آخر و بیرونی را از جنس بارانی انتخاب کرده تا خیس نشوید و یا اگر در فصول گرمتر هستید باید ضخامت لایهها را کمتر کنید تا گرما زده نشده و در مسیر حالتان بد نشود.
بالا تنه
در هنگام پوشیدن لباس بالاتنه دست کوهنورد تا حدودی باز تر است چراکه تعویض این نوع از لباس بسیار راحت است! برای اینکه متوجه شوید که در بالا تنه کوهنوردان چه میپوشند باید بگویم در بالاتنه عموما مواردی مانند پیراهن مخصوص کوهنوردی، کت کوهنوردی، بادگیر، کاپشن بارانی و چند لایه میانی وجود دارد که ضخامت هر کدام و جنس آن باید بر اساس شرایط آب و هوایی منطقه و همینطور فصل و درجه هوا انتخاب شود. در صورتی که قصد دارید به دماوند صعود کنـید باید در ابتدا یک پیراهن پوشیده، سپس یک لایه لباس ضخیم و گرم آستین بلند به تن کنید و در انتها نیز یک کاپشن بسیار ضخیم اما راحت با خاصیت بادگیری و ضد آب بپوشید تا از سرمای وحشتناک هوا در امان بمانید. اما اگر قصد دارید تا در فصل تابستان و در شرایط آب و هوایی مناسب به دامنه کوههای طاقبستان بروید با یک تیشرت آستین بلند با ضخامت مناسب هم میتوانید این کار را انجام دهید.
پایین تنه
برای انتخاب لباس پایین تنه باید دقت بیشتری به خرج دهید چرا که تعویض این لباس با وجود کفشهای مخصوص کوهنوردی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد قدری دشوار تر است. کوهنوردان عموما از یک زیر شلواری گرمکن، شلوار مخصوص کوهنوردی، شلوار گرم مخصوص کوهنوردی و حتی شلوارک استفاده میکنند. در صورتی که کوهنورد در ارتفاع زیاد باشد طبیعتا هوا سردتر شده و باید از یک زیر شلواری مناسب و یک شلوار گرم و ضخیم نیز استفاده کند اما در ارتفاعات پایینتر و در صورت گرم بودن هوا بعضی از کوهنوردان برای راحتی و سرعت بیشتر در کار از شلوارکهای مخصوص نیز استفاده میکنند. اما تنها موضوع این نیست که در سرما یا ارتفاع زیاد کوهنوردان چه میپوشند بلکه موضوع اصلی بر سر جنس این پوشش است. عضلات پا تعریق زیادی دارند گرچه کمتر حس میشود اما حتما باید لباسی را انتخاب کنیم که توانایی تنفس داشته باشد و همینطور راحت باشد چرا که ما کوه را با پاهایمان در مینوردیم پس برای وضعیتهای مختلف مانند وضعیت نشستن، دویدن، گامهای بلند و …… باید یک شلوار و پوشش زیرین مناسب انتخاب کنیم که علاوه بر تنفس و گرما بتواند در وضعیتهای مختلف فیزیکی نیز به داد ما برسد.
کلاه، دستکش و جوراب
سر انسان یک نقطه بسیار مهم برای تعیین حرارت بدن است! در هنگام سرد شدن بدن خون رسانی به سایر نقاط بدن کم شده برای اینکه سر بتواند از خون کافی برخوردار باشد اما در صورتی که کلاه بر سر داشته باشید دیگر چنین اتفاقی نخواهد افتاد. این مورد هم مانند موارد قبلی بسته به شرایط است. درصورتی که در ارتفاعات بالا و در سرمای شدید مشغول به کوهنوردی هستید باید که یک کلاه گرم با ضخامت مناسب در زیر به سر کرده و دیگر کلاه که برای کاپشن شما است را روی آن بکشید اما اگر در شرایط گرم و آفتابی این کار را میکنید تنها یک لایه نازک برای جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید به سر کفایت میکند.
همینطور باید از دستکش مناسب با شرایط استفاده شود تا هم گرمای دستان حفظ شود تا بهتر کار کنند و در هنگام بستن زیپ یا انجام هر کار دیگر شمارا به دردسر نیندازند و هم اینکه از زخم شدن و آسیب رسیدن به آنها در هنگام کارهایی مانند بالا یا پایین رفتن از طناب و یا بالا کشیدن از صخرهها و موارد این چنینی جلوگیری شود. دستکشهای مناسب برای انجام حرکات فیزیکی مانند بالا رفتن از طناب عموما از جنس چرم است تا چسبندگی بهتری داشته باشد و داغ نکرده و آسیب نبیند و برای حفظ گرمای دست نیز از دسکشهایی با درصد کم جذب رطوبت مانند استرچ و همینطور جنس داخلی گرم مانند الیاف طبیعی استفاده میشود. اما نکته مهمتر این است که دستکش شما حتما باید بین 5 تا 10 ثانتی متر از مچ دست شما بالاتر برود و دارای بندهای مناسب برای سفت کردن باشد.
نکته بعدی که باید در نظر داشته باشید استفاده از جوراب مناسب است. در پاسخ به سوال کوهنوردان چه میپوشند تنها نباید مواردی مانند کاپشن و کلاه و شلوار مد نظر باشند بلکه پوششهای جزئی مانند جوراب نیز اهمیت دارند. یک جوراب مناسب باید در درجه اول اصطکاک بین پا و لایه درونی کفش را از بین ببرد و در درجه دوم عرق پارا به خود جذب کرده و از نازک شدن و تاول زدن پوست پا جلوگیری کند و اگر در شرایط سرد کوهنوردی میکنید باید از جوراب ضخیم استفاده کنید تا پای شما گرم بماند. عموما کوهنوردان دو جوراب یکی نخی و دیگری از جنس الیاف ضخیمتر به پا میکنند البته تمام این انتخابها بستگی به شرایط شما دارد اما توصیه میکنیم که این پوششهای جزئی مانند جوراب و دستکش را از هر نوعی که استفاده میکنید چند جفت به همراه داشته باشید تا در صورت غیر قابل استفاده شدن یکی، دیگری را جایگزین کنید.
کفش
تا به اینجا در مورد این صحبت شد که کوهنوردان چه میپوشند اما در مورد مهمترین بخش این پوشش صحبتی نشد! شاید بتوانید بدون کاپشن یا شلوار مخصوص به کوهنوردی بروید اما بدون کفش مناسب ابدا نمیتوانید این کار را انجام دهید! کفش نیز مانند سایر پوششها بستگی به شرایط دارد اما یک نکته مهم که باید در هر شرایطی رعایت شود تنفس کفش است. اگر کفش شما هیچ راهی برای تنفس نداشته باشد دردسرهای زیادی در انتظار شما است. کفش کوهنوردی میتواند در شرایط گرم و خشک یک کفش با ساق کوتاه باشد که استوکهای زیادی نداشته اما خیلی هم صاف نباشد. و برای کوهنوردی در شرایط برفی، بارانی و لغزنده و سرد بهتر است تا از یک کفش با ساق بلند و همینطور دارای استوکهای زیاد استفاده کنید تا شمارا هرچه محکمتر به سطح زیرین بچسباند!
اما حال که به انتها رسیدهایم گتر را فراموش نکنید! پوششی بلند که به دور کفش در شرایط برفی و مرطوب قرار میگیرد تا از نفوذ آب به درون کفش و خیس شدن جورابها جلوگیری میکند و همینطور به گرم ماندن ساق پای شما نیز کمک میکند.
کلام آخر
تا به اینجا تلاش کردیم که به صورت جامع برای شما عزیزان شرح دهیم که کوهنوردان چه میپوشند و این پوششها بسته به چه فاکتورهایی است. شما عزیزان با انتخاب یک فروشگاه ورزشی معتبر و ارائه دهنده اجناس با کیفیت میتوانید یک کوهنوردی لذت بخش را تجربه کنید و در این مسیر بدون هیج سختی قدم بگذارید.